Τακτοποίηση των αυθαιρέτων με δέκα βήματα

"Πρεμιέρα" την ερχόμενη Δευτέρα για υπαγωγή στη ρύθμιση αυθαιρέτων, καθώς ξεκινά η λειτουργία του ηλεκτρονικού συστήματος διαχείρισης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) για την υποβολή νέων δηλώσεων νομιμοποίησης.

Σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, από τις 2 Σεπτεμβρίου θα είναι δυνατή η υποβολή νέων δηλώσεων για νομιμοποίηση αυθαιρέτων κτισμάτων με βάση τον νέο νόμο σχετικά με την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, καθώς και η μεταφορά των δηλώσεων τακτοποίησης του προηγούμενου νόμου στις νέες ρυθμίσεις μετά από σχετική αίτηση. Έτσι, όσοι ιδιοκτήτες είχαν κάνει αίτηση για την ένταξη στον προηγούμενο νόμο (4014/11), θα πρέπει να υποβάλουν εκ νέου αίτηση για να εταχθούν στη νέα ρύθμιση (4178/2013).

Η νέα δήλωση είναι απαραίτητη, καθώς ο νόμος 4178 περιέχει διατάξεις που δεν υπήρχαν στον παλαιό, όπως η θεσμοθέτηση κατηγοριών ανάλογα με την αυθαιρεσία και οι ευνοϊκότερες διατάξεις για τις πλέον αδύναμες κοινωνικές ομάδες.

Για παράδειγμα, οι κατοικίες που κατασκευάστηκαν πριν από το 1975 μπορούν να τακτοποιηθούν με την πληρωμή παραβόλου, ύψους 500 ευρώ, ενώ με τον προηγούμενο νόμο οι ιδιοκτήτες τους θα έπρεπε να πληρώσουν το 15% του ειδικού προστίμου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, συνολικά 389.659 περιπτώσεις βρίσκονται σε φάση υπαγωγής στον παλαιό νόμο, έχοντας καταβάλει τουλάχιστον το παράβολο, εκ των οποίων το 75% διαθέτει οικοδομική άδεια, ενώ το 25% όχι. Οι περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να υποβάλουν δηλώσεις, χωρίς να απαιτείται ο φάκελος του κτίσματος, καθώς θα μεταφερθεί αυτόματα από το σύστημα.

Το αρμόδιο υπουργείο προβλέπει τη δυνατότητα συμψηφισμού και επιστροφής χρημάτων εφόσον προκύψει πως ο πολίτης έχει ήδη καταβάλει περισσότερα από όσα απαιτούνται με τη νέα ρύθμιση. Στο σύστημα υπάρχουν επιπλέον 172.572 δηλώσεις που βρίσκονται σε φάση επεξεργασίας και δεν έχει καταβληθεί κανένα ποσό. Αυτές θεωρούνται ως μη υποβληθείσες και οι πολίτες ξεκινούν από το μηδέν και καταθέτουν εξαρχής τη δήλωση και όλο τον φάκελο.

Ανάλογη πορεία πρέπει να ακολουθήσουν και στις περιπτώσεις τακτοποίησης των ημιϋπαίθριων (άνω των 700.000) που ρυθμίστηκαν με τον νόμο 3843 του 2010 μέσω πολεοδομιών. Θα υπαχθούν στον νέο νόμο και ενδεχομένως να χρειαστεί να υποβληθεί εκ νέου ο φάκελος. Οι περιπτώσεις των ημιϋπαίθριων εντάσσονται στις μεσαίες πολεοδομικές παραβάσεις (υπέρβαση 40% σε δόμηση και κάλυψη και 20% στο ύψος) και θα μπορέσουν να νομιμοποιηθούν με τη συμπλήρωση της Ταυτότητας Κτιρίου, σε διάστημα 5 χρόνων τουλάχιστον. Σημειώνεται ακόμα ότι όσοι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων προβούν στην ενεργειακή αναβάθμιση ή την ενίσχυση της στατικότητας του ακινήτου τους, θα μπορούν να δαπανούν γι' αυτές τις εργασίες το 50% του προστίμου της τακτοποίησης, σύμφωνα με το νέο νόμο που είναι σε ισχύ από την 1η Αυγούστου.

Ηλεκτρονική διαδικασία
Από την ερχόμενη Δευτέρα, η συνολική διαδικασία υπαγωγής αυθαιρεσιών στις διατάξεις του νέου νόμου διεκπεραιώνεται ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος ή άλλης αρμόδιας δημόσιας αρχής εποπτευόμενης από το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Επί της διαδικασίας, ο εξουσιοδοτημένος Μηχανικός εισάγει στο πληροφοριακό σύστημα τα στοιχεία και δικαιολογητικά που αφορούν την αυθαίρετη κατασκευή ή την αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, συμπληρώνοντας τα φύλλα καταγραφής. Για την υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος νόμου απαιτούνται τα κάτωθι δικαιολογητικά, τα οποία ο ιδιοκτήτης πρέπει να φυλάξει, μετά την εισαγωγή τους στο πληροφοριακό σύστημα.

1. Αίτηση: Την αίτηση υποβάλλει ο φερόμενος ιδιοκτήτης του ακινήτου ή ο νομίμως εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος του

2. Υπεύθυνη Δήλωση: Δήλωση του ν. 1599/1986 (Α΄ 75), θεωρημένη για τη γνησιότητα της υπογραφής, στην οποία περιλαμβάνονται: i) τα ατομικά του στοιχεία, ii) ο αριθμός φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.), iii) η δημόσια οικονομική υπηρεσία (Δ.Ο.Υ.) φορολογίας του, iv) ο αριθμός και το έτος της οικοδομικής άδειας όπου υπάρχει, v) το εμβαδόν και η χρήση της αυθαίρετης κατασκευής, vi) η ημερομηνία ολοκλήρωσης της αυθαίρετης κατασκευής vii) εάν πρόκειται για κύρια και μοναδική κατοικία και viii) δήλωση ότι η αυθαίρετη κατασκευή δεν εμπίπτει σε καμία από τις περιπτώσεις του άρθρου 2 (κοινόχρηστοι χώροι, δημόσιο κτήμα, δάση κ.α.).

3. Έντυπο Ε9: Την τελευταία δήλωση του εντύπου Ε9, στην οποία αναφέρεται το ακίνητο, όπου βρίσκεται η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση ανεξαρτήτως αν έχουν δηλωθεί επί αυτού οι αυθαίρετες κατασκευές.

4. Τεχνική έκθεση: Έκθεση από τον εξουσιοδοτημένο αρμόδιο μηχανικό με την περιγραφή της αυθαίρετης κατασκευής ή της αυθαίρετης χρήσης μόνον ως προς το εμβαδόν και τη χρήση του αυθαιρέτου.

5. Φωτογραφίες: Απεικόνιση της αυθαίρετης κατασκευής ή της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης.

6. Σχέδια: α. Σε περίπτωση ύπαρξης οικοδομικής άδειας τα εξής αντίγραφα: i) Του στελέχους της οικοδομικής άδειας, καθώς και απόσπασμα ρυμοτομικού για τις περιοχές όπου υφίστανται εγκεκριμένα σχέδια. ii) Του τοπογραφικού διαγράμματος. iii) Του διαγράμματος κάλυψης, όπου σημειώνεται η θέση και το περίγραμμα της αυθαίρετης κατασκευής και τα πολεοδομικά μεγέθη υπέρβασης, όπως επηρεάζουν τους σχετικούς υπολογισμούς. iv) Της κάτοψης του ορόφου, όπου σημειώνεται η αυθαίρετη κατασκευή για την οποία ζητείται η υπαγωγή στις ρυθμίσεις του παρόντος και v) Τομή της αυθαίρετης κατασκευής ή του χώρου στον οποίο έχει εγκατασταθεί η αυθαίρετη χρήση.

β. Στις περιπτώσεις που δεν έχει εκδοθεί οποιαδήποτε οικοδομική άδεια ή αυτή δεν είναι δυνατόν να ανευρεθεί επισυνάπτονται: i) Τοπογραφικό διάγραμμα στο οποίο αποτυπώνονται τα μεγέθη της αυθαίρετης κατασκευής. Ειδικά στις περιπτώσεις αυτοτελών οριζοντίων ή καθέτων ιδιοκτησιών με αποκλειστική χρήση όπου υπάρχει αδυναμία τοπογραφικής αποτύπωσης του συνόλου του ακινήτου, ως εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα νοείται το εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα το οποίο αποτυπώνει την έκταση που καταλαμβάνει η αυτοτελής ιδιοκτησία και αναγράφει την επιφάνειά της και το ποσοστό συνιδιοκτησίας της. ii) Κάτοψη της αυθαίρετης κατασκευής. iii) Τομή της αυθαίρετης κατασκευής.

7. Δημόσια έγγραφα: αεροφωτογραφίες, από τα οποία αποδεικνύεται ο χρόνος ολοκλήρωσης της κατασκευής και ο χρόνος εγκατάστασης της χρήσης.

8. Στατικός έλεγχος: Σχετικά με τον στατικό έλεγχο των παραβάσεων απαιτείται δελτίο δομικής τρωτότητας του φέροντος οργανισμού του κτιρίου, για κάθε αυθαίρετη κατασκευή και μελέτη στατικής επάρκειας. Η μελέτη στατικής επάρκειας δύναται να υποβάλλεται εντός προθεσμίας πέντε (5) ετών από την ημερομηνία υπαγωγής και σε κάθε περίπτωση πριν τη συμπλήρωση της ταυτότητας του κτιρίου.

9. Τεχνική έκθεση: Ο αρμόδιος μηχανικός συντάσει τεχνική έκθεση για τον ηλεκτρομηχανολογικό έλεγχο του πίνακα των γειώσεων και των λοιπών ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, αν υπάρχουν για κάθε μεμονωμένη αυθαίρετη κατασκευή, εξαιρουμένων των κατοικιών.

10. Παράβολο: Το παράβολο καταβάλεται υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου το οποίο αποτελεί έσοδο του Κρατικού Προϋπολογισμού, ως εξής:

i) ύψους 500 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 50 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας μέχρι 100 τ.μ.,

ii) 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 50 τ.μ. και μέχρι 100 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 200 τ.μ.,

iii) 2.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 1.000 τ.μ.,

iv) 4.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 1.000 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.

v) 8.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 και μέχρι 5000 τ.μ. και

vi) 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερο των 5.000 τ.μ.

• Παράβολο ύψους 500 ευρώ καταβάλλεται για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 50 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας μέχρι 100 τ.μ.
• Στις 2.000 ευρώ ανέρχεται το παράβολο για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 1.000 τ.μ. και φθάνει στα 10.000 ευρώ για κτίρια άνω των 5.000 τ.μ.

Ευπαθείς ομάδες

Η κατηγορία των μικροπαραβάσεων (πέργκολες, φούρνοι, διακοσμητικοί κρουνοί, εξώστες, αποθήκες κ.λπ.), νομιμοποιούνται με την καταβολή παραβόλου 500 ευρώ ανεξάρτητα του αριθμού τους, ενώ στις ευπαθείς ομάδες, για τις οποίες ισχύουν μειωμένα πρόστιμα, υπάγονται τώρα περισσότερες κατηγορίες πολιτών, όπως οι πολύτεκνοι, οι τρίτεκνοι και οι μακροχρόνια άνεργοι.

Του Κοσμά Ζακυνθινού
Kzakinthinos@pegasus.gr