Πριν από το Grexit, το… Brixit;

Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα ήταν διαχειρίσιμη, αν και αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και επιθυμητή, δήλωνε πρόσφατα ο πρόεδρος του Eurogroup, Jean Claude Juncker. Η Ευρωζώνη ίσως οδεύει προς διάσπαση, συμφωνεί και ο Otmar Issing, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και ένας εκ των αρχιτεκτόνων του ευρώ.

«Όλοι μιλούν υπέρ της διάσωσης της Ευρωζώνης. Το πόσες χώρες θα μπορέσουν να παραμείνουν μέλη της, μακροπρόθεσμα, μένει να φανεί», γράφει ο Issing στο νέο βιβλίο του. Ο Γερμανός οικονομολόγος δεν κατονομάζει τις χώρες που ίσως δεν μπορέσουν να παραμείνουν μέσα στο ευρώ, μακροπρόθεσμα, όμως είναι πολύ σαφές σε ποιες αναφέρεται. Το σενάριο του Grexit μοιάζει πια ολοένα και πιθανότερο.

Μήπως όμως οι Ευρωπαίοι θα έπρεπε να ανησυχούν για μία άλλη έξοδο, πολύ πιο καταστροφική για το κύρος της ένωσης; Η Nomura απαντά καταφατικά. Η Ευρώπη ανησυχεί για το Grexit, ενώ θα έπρεπε να φοβάται το Brixit.

Όπως εξηγεί ο ιαπωνικός επενδυτικός οίκος, η Βρετανία είναι γνωστή για τις κάθε άλλο παρά ομαλές σχέσεις της με τους Ευρωπαίους εταίρους της. Όπως συμβαίνει σε κάθε καταδικασμένη ερωτική περιπέτεια, όπου οι δύο εμπλεκόμενοι έχουν κάνει ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις της άλλης πλευράς, η σχέση ίσως τελικά καταλήξει στα βράχια, με τη Βρετανία εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τα καλά, εκτιμά μελέτη της Nomura.

Παρότι η σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με τους Ευρωπαίους γείτονές του ήταν πάντα ασαφής, εντούτοις, η κρίση χρέους την έχει φέρει σε ένα νέο επίπεδο. Στις σημερινές δύσκολες για το ευρώ συνθήκες, η Βρετανία είναι γεμάτη με σκεπτικισμό απέναντι στην Ευρώπη και το Λονδίνο επιθυμεί να επαναδιαπραγματευτεί τους δεσμούς αλλά και τις υποχρεώσεις του προς την Ένωση.

Σίγουρα, μια βρετανική έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να συγκριθεί με την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, το Grexit. Η Βρετανία δεν χρησιμοποιεί το ευρώ, ενώ έχει τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής της. Και όμως, η Nomura παραδέχεται ότι οι επιπτώσεις της αποχώρησής της από την ΕΕ θα επηρέαζε τις αγορές με τρόπο που είναι δύσκολο να εκτιμηθεί και να ποσοτικοποιηθεί.

«Πιστεύουμε ότι οι αυξανόμενες πιθανότητες μιας χαλαρότερης σχέσης της Βρετανίας με την ΕΕ ή ακόμα και μία βρετανική έξοδος από αυτήν, θα εγείρουν τόσο οικονομικές όσο και πολιτικές ανησυχίες, που θα φτάσουν και μέχρι τις αγορές», επισημαίνει ο οίκος. 

Πραγματικά, οι σχέσεις της Βρετανίας με την Ευρώπη επιδεινώθηκαν  τον τελευταίο χρόνο, ειδικά καθώς οι Βρυξέλλες κινούνται προς την αυστηρότερη εποπτεία του τραπεζικού κλάδου. Ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών, George Osborne, έδωσε μάχη να εξαιρέσει το χρηματοοικονομικό κλάδο της χώρας του –που κινείται το 14% της εθνικής οικονομίας- από τους νέους κανόνες του θεσμικού πλαισίου και από το νέο φόρο επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση μελλοντικών πακέτων διάσωσης. Όμως, η πρόταση του φόρου συναλλαγών έχει ήδη εγκριθεί από χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ελλάδα.

Οι προσπάθειες της βρετανικής κυβέρνησης να ανακτήσει τον έλεγχο σε θέματα που αφορούν την ενιαία αγορά δεν έχουν στεφθεί, μέχρι στιγμής, από επιτυχία. Και σύμφωνα με τη Nomura, αυτή η απροθυμία των Ευρωπαίων εταίρων να κάνουν υποχωρήσεις, ίσως οδηγήσει στη διάσπαση της ΕΕ.

Με την κρίση να οδηγεί την Ευρώπη προς τη στενότερη δημοσιονομική και πολιτική ενοποίηση, η Βρετανία κινδυνεύει να χάσει τη διαπραγματευτική ισχύ της σε ζητήματα αλλαγής των Συνθηκών. Για παράδειγμα, εάν η ΕΚΤ αποφάσιζε ότι η δημοσιονομική και τραπεζική ένωση είναι αναγκαίες για τη σωτηρία του ευρώ, τότε, τυχόν διαφορετική άποψη της Βρετανίας θα περιθωριοποιηθεί.

Εάν η κρίση στην Ευρωζώνη ενταθεί, οι πιέσεις των ευρωσκεπτικιστών βουλευτών που απαιτούν από το Λονδίνο να τηρήσει σκληρότερη στάση απέναντι στην ΕΕ, θα μπορούσαν να διχάσουν τη βρετανική κυβέρνηση, προειδοποιεί η Nomura.

Εξάλλου, εξηγεί, οι εντάσεις μεταξύ της χώρας και της ένωσης επεκτείνονται ακόμα και σε θέματα που δεν σχετίζονται άμεσα με την κρίση, όπως είναι ο κοινοτικός προϋπολογισμός του 2014-2020.

Η Nomura χαρακτηρίζει απίθανο ένα βρετανικό δημοψήφισμα με το ερώτημα της παραμονής της χώρας στην ΕΕ, τουλάχιστον έως την επόμενη θητεία της κυβέρνησης. Όμως, τονίζει ότι υπάρχει πάντα ο κίνδυνος οι ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις της Βρετανίας, αλλά και μερίδα των πολιτών, να αντιδράσουν στους ευρωπαϊκούς κανόνες και να απαιτήσουν μια τέτοια ψηφοφορία.

sofokleous10