Αναρτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου, 2011
Laptop, smartphones, Ιnternet,
tablets, 3G, social media, λέξεις και συνήθειες που έχουν «εισβάλλει»
στην καθηµερινότητά µας και την έχουν αλλάξει ριζικά. Ποια είναι τελικά η
σηµερινή ψηφιακή ταυτότητα των Ελλήνων; Είναι εθισµένοι στις νέες
τεχνολογίες ή απλά… ακολουθούν την εποχή τους;
Μας κατακλύζουν µε πληροφορίες, µας
στερούν ώρες ύπνου, σύµφωνα µε αµερικανούς ερευνητές, δηµιουργούν
σωµατικά αλλά και ψυχικά προβλήµατα υγεία, αλλά δεν κάνουµε βήµα χωρίς
αυτά! Ο λόγος για τις νέες τεχνολογίες, το κινητό τηλέφωνο, τον
υπολογιστή, το Διαδίκτυο, που ενώ η χρήση τους διευκολύνει τη ζωή µας, η
κατάχρησή τους προκαλεί εθισµό!
«Ο όρος infomania υποδηλώνει, κυρίως,
τον καταιγισµό πληροφοριών που δέχεται ένα άτοµο που χρησιµοποιεί
ταυτόχρονα πολλούς διαύλους ενηµέρωσης και επικοινωνίας, όπως γραπτά
µηνύµατα, emails, κινητό τηλέφωνο, υπολογιστή και αδυνατεί να αποκοπεί
από αυτή τη σχέση, η οποία εξελίσσεται σε εξάρτηση κ.λπ. Συνδέεται δε
και µε το σύνδροµο απόσπασης της προσοχής, ως αποτέλεσµα των συνεχόµενων
και ταχέων εναλλαγών εισερχόµενης πληροφορίας», αναφέρει η κ. Βέργη,
ερευνήτρια του Παρατηρητηρίου για την Ψηφιακή Ελλάδα. Πόσο εξαρτηµένοι
είναι οι Έλληνες από την πληροφορία και την τεχνολογία;
«Στροφή» στην ψηφιακή ενηµέρωση
Σύµφωνα µε έρευνα που διεξήγαγε το 2010
το Παρατηρητήριο για την Ψηφιακή Ελλάδα, σχετικά µε την ψηφιακή
ταυτότητα των Ελλήνων, 1 στους 2 Έλληνες δηλώνει ότι χρησιµοποιεί Η/Υ
και 44% ότι χρησιµοποιεί το Διαδίκτυο. «Εστιάζοντας στους πιο ενεργούς
χρήστες, προκύπτει ότι το 41% των Ελλήνων συνδέονταν σε τουλάχιστον
εβδοµαδιαία βάση στο Διαδίκτυο, ποσοστό που ενισχύθηκε κατά 7,9% σε
σχέση µε το 2009 και κατά 24% σε σχέση µε το 2008», επισηµαίνει η κ.
Βέργη, υπεύθυνη της µελέτης. Παράλληλα, αυξήθηκε σηµαντικά ο αριθµός των
οικιακών συνδέσεων, καθώς το 46% των νοικοκυριών διαθέτει Διαδίκτυο στο
σπίτι, αριθµός αυξηµένος κατά 21% σε σχέση µε το 2008! «Αξίζει να
σηµειωθεί ότι το 2008, το ποσοστό των ατόµων που χρησιµοποιούσαν το
Διαδίκτυο και τις δυνατότητές του ήταν στο 33%, ενώ το 2006 µόλις στο
23%! Η σηµαντική αυτή αύξηση υποδηλώνει την επερχόµενη τεχνολογική
ωρίµανση του πληθυσµού, ενώ κύριο µοχλό αύξησης των δεικτών αποτελούν τα
άτοµα νεαρότερης ηλικίας, που χρησιµοποιούν σχεδόν ολοκληρωτικά τις
νέες τεχνολογίες. Πρόκειται για τα ίδια άτοµα που θα συµβάλουν
διαχρονικά στην αύξηση των ψηφιακών επιδόσεων του πληθυσµού σε ολοένα
και µεγαλύτερες ηλικίες», δηλώνει στο life>positive ο κ. Μιχάλης
Αγγελόπουλος, Πρόεδρος του Παρατηρητηρίου για την Ψηφιακή Ελλάδα.
Η εποχή των social media;
Ο όρος Web 2.0, χρησιµοποιείται για να
περιγράψει τη δεύτερη γενιά του διαδικτύου, η οποία βασίζεται στη
δυνατότητα των χρηστών να µοιράζονται πληροφορίες και να «επικοινωνούν»
online µέσω των εφαρµογών κοινωνικής δικτύωσης ή αλλιώς social media,
όπως το Youtube, Facebook, Twitter, Myspace, Hi5 κ.λπ. «Η δυνατότητα που
δίνεται στον χρήστη να επικοινωνήσει, να µοιραστεί, να δηµιουργήσει
περιεχόµενο και να εκφράσει ανοιχτά την άποψή του για οτιδήποτε
συµβαίνει στον κόσµο, έχει αλλάξει ριζικά το τοπίο ως προς τον τρόπο,
την ποιότητα και την ταχύτητα της ενηµέρωσης», σχολιάζει ο κ.
Αγγελόπουλος. «Η απήχηση των ανωτέρω εφαρµογών είναι εντονότερη στην
εφηβική και νεανική ηλικία, καθώς προσφέρει στα νεαρά άτοµα ένα
διασκεδαστικό τρόπο επικοινωνίας µέσω Διαδικτύου. Δεν αποτελούν, ωστόσο,
ικανή συνθήκη για την πρόκληση εξάρτησης από το Διαδίκτυο».
Στην Ελλάδα του 2010, το 36% των
ερωτηθέντων χρησιµοποιούσε τα social media, όταν ο αντίστοιχος αριθµός
το 1ο τρίµηνο 2009 ήταν µόλις 14%, (αύξηση 157%) και 2% το 1ο τρίµηνο
του 2008 (αύξηση 1550%)! Δηµοφιλέστερος τόπος αναδείχθηκε το Youtube µε
44% και ακολούθησε το Facebook µε 33% και φανατικότερους χρήστες τους
νέους 13-17 ετών µε 79%, 18-24 µε 72% και 25-34 µε 52%.
Σε έρευνα ωστόσο που πραγµατοποίησε η
Μονάδα Εφηβικής Υγείας (M.E.Y.) της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του
Πανεπιστηµίου Αθηνών (Νοσοκοµείο Παίδων «Παν. & Αγλ. Κυριακού»), σε
δείγµα 1.007 εφήβων 15-16 ετών, µε επικεφαλής την κ. Άρτεµη Τσίτσικα,
Παιδίατρο, Επιστηµονική Υπεύθυνη Μ.Ε.Υ., φάνηκε ότι η πρώτη αιτία που
µπορεί να οδηγήσει σε συµπεριφορά εθισµού είναι τα δίκτυα κοινωνικής
δικτύωσης, µε τα online παιχνίδια να ακολουθούν, όταν το 2007, η πρώτη
αιτία ήταν τα online παιχνίδια. «Η ανοδική πορεία των social media
αποτελεί έναν από τους λόγους για τους οποίους πλέον τα ποσοστά
συµπεριφορών εξάρτησης παρουσιάζουν εξίσωση στα δύο φύλα», επισηµαίνει η
κ. Τσίτσικα.
Κινητό, ο «καλύτερός» µου φίλος!
Προέκταση… του χεριού φαίνεται ότι είναι
το κινητό τηλέφωνο για τους Έλληνες, καθώς το 95% ηλικίας 16-74 ετών το
χρησιµοποιεί καθηµερινά! «Πολλοί είναι αυτοί που χαρακτηρίζουν τη χρήση
του κινητού ως «εθιστική», ωστόσο είναι γεγονός ότι αποτελεί ενός τύπου
«αναγκαιότητα», σε µια εποχή που χαρακτηρίζεται από την ταχύτητα
διάδοσης των πληροφοριών και τη διαρκώς αυξανόµενη δικτύωση του ατόµου
στο παγκόσµιο, πλέον, περιβάλλον», αναφέρει η κ. Βέργη. Οι πιο
«φανατικοί» χρήστες των κινητών είναι οι έφηβοι, οι οποίοι έχουν κινητό
σε όλο και πιο µικρή ηλικία και το χρησιµοποιούν για επικοινωνιακούς
(sms, συνοµιλία, chat) και για ψυχαγωγικούς λόγους (ανταλλαγή εικόνων,
ήχων, υπηρεσίες 3G). «Η χρήση των υπηρεσιών 3G αποτελεί τη νέα σελίδα
στο προφίλ των Ελλήνων χρηστών κινητής τηλεφωνίας, αφού το τελευταίο
τρίµηνο του 2010 το 24,6% έκανε χρήση υπηρεσιών δεδοµένων 3G (Internet,
online gaming κ.λπ.)».
Εξαρτηµένοι οι έφηβοι;
«Για να κριθεί ένα άτοµο εθισµένο στο
Διαδίκτυο ή σε οποιαδήποτε νέα τεχνολογία», σύµφωνα µε την κ. Παρασκευή
Νικηφόρου, MSc Κλινική Ψυχολόγο, «θα πρέπει να εµφανίζει κάποιες
τουλάχιστον από τις παρακάτω συµπεριφορές:
- Εξιδανίκευση του µέσου. Ο χρήστης θεωρεί τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή το Διαδίκτυο το σηµαντικότερο «κεφάλαιο» της καθηµερινότητάς του.
- Απώλεια συναίσθησης του χρόνου που αναλώνει στο Internet και απόσυρση από το οικογενειακό ή/και κοινωνικό του περιβάλλον.
- Απόκρυψη πληροφοριών από οικογένεια και φίλους για το πόσες ώρες περνά στο Διαδίκτυο, λέγοντας συχνά ψέµατα ακόµη και στον εαυτό του.
- Αδιαφορία για δραστηριότητες που παλιότερα προκαλούσαν ευχαρίστηση.
- Μειωµένη επίδοση στις σχολικές ή επαγγελµατικές δραστηριότητες. Σε προχωρηµένες περιπτώσεις, το άτοµο δεν κοιµάται, παραµελεί την προσωπική υγιεινή του και αδυνατεί να σταµατήσει την ενασχόληση την ώρα που έχει ορίσει ο ίδιος.
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια όλο και
περισσότεροι έφηβοι «παγιδεύονται» στην υπερβολική χρήση του Διαδικτύου,
φτάνοντας ακόµα και στην εξάρτηση. «Από την πρόσφατη έρευνα της Μ.Ε.Υ.
φάνηκε ότι το 2,5% των εφήβων έχει σχέση εξάρτησης µε το Διαδίκτυο και
ένα ποσοστό της τάξης του 19% εµφανίζει κατά διαστήµατα οριακές
προβληµατικές συµπεριφορές, που δυνητικά µπορεί να οδηγήσουν σε
εξάρτηση», αναφέρει στο life>positive η κ. Τσίτσικα. «Το φαινόµενο
αυτό είναι πολυπαραγοντικό, καθώς παίζουν ρόλο η προσωπικότητα του
εφήβου, η ύπαρξη συνοδών ψυχολογικών καταστάσεων (ντροπαλοί έφηβοι µε
χαµηλή αυτοεκτίµηση και δυσκολία στις κοινωνικές δεξιότητες, έφηβοι µε
υπερκινητικότητα, διαταραχές συµπεριφοράς ή καταθλιπτικό συναίσθηµα
κ.λπ.), το οικογενειακό περιβάλλον, τραυµατικά γεγονότα κ.ά.». Σε σχέση
µε αντίστοιχη έρευνα του 2007, τα ποσοστά ήταν αυξηµένα, µε τη
µεγαλύτερη άνοδο να καταγράφεται στις επαρχιακές πόλεις. «Δεν υπάρχουν
στοιχεία που να δικαιολογούν την ανοδική αυτή πορεία. Μπορούµε όµως να
υποθέσουµε ότι οφείλεται στον ερχοµό της ευρυζωνικής σύνδεσης και της
συνακόλουθης αύξηση των οικιακών συνδέσεων», συµπληρώνει η κ. Τσίτσικα.
Πρόληψη, η καλύτερη θεραπεία
Όπως σε όλες τις «ασθένειες», έτσι και
στον εθισµό, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία! Σύµφωνα µε την κ.
Τσίτσικα, στην πρόληψη του φαινοµένου της κατάχρησης του Διαδικτύου
µπορούν να συµβάλουν όλοι οι φορείς µε τις κατάλληλες τεχνικές:
Η οικογένεια, θέτοντας όρια και προτρέποντας τη συµµετοχή σε άλλες δραστηριότητες κ.λπ.
Το σχολείο, µε εκµάθηση της ασφαλούς χρήσης του Διαδικτύου, ενηµερώντας για τα φαινόµενα κατάχρησης, παρενόχλησης κ.λπ.
Τα ΜΜΕ, µε τη σωστή ενηµέρωση.
Η πολιτεία, δηµιουργώντας προγράµµατα
πρόληψης στα σχολεία, µε εκπαίδευση των γονέων, αλλά και πλήρη νοµικά
πλαίσια για τη λειτουργία των Intenet cafe κ.ά.
«Η Μ.Ε.Υ. µέσω Ευρωπαϊκών προγραµµάτων
έχει αναλάβει την πρώτη Ευρωπαϊκή έρευνα σε επτά χώρες, για τον
καθορισµό της επίπτωσης του φαινοµένου της εξάρτησης. Επίσης, µετά από
υπογραφή µνηµονίου µε το Υπουργείο Παιδείας ειδικοί της Μ.Ε.Υ.
πραγµατοποιούν επισκέψεις σε σχολεία και ενηµερώνουν µαθητές, γονείς και
εκπαιδευτικούς σχετικά µε θέµατα ασφάλειας στο Διαδίκτυο. Τέλος, στη
Μ.Ε.Υ. λειτουργεί η τηλεφωνική γραµµή ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ 8001180015, που
προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες σε γονείς και εφήβους σχετικά µε θέµατα
ασφάλειας του Διαδικτύου», συµπληρώνει η κ. Τσίτσικα.
Τι κάνουν οι Έλληνες οn- line;
- Αναζητούν πληροφορίες για προϊόντα και υπηρεσίες
- Επικοινωνούν (email κ.λπ.)
- Αναζητούν πληροφορίες γενικής φύσεως, σχετικών µε την εργασία, την ενηµέρωση, την υγεία
- «Κατεβάζουν» µουσική, ταινίες και παιχνίδια
- Παρακολουθούν τηλεοπτικές εκποµπές ή ακούνε ραδιόφωνο
- 1 στους 5 κάνει αγορές µέσω Internet
ΥΠΟΦΕΡΟΥΝ ΠΟΛΥ!
Σύµφωνα µε βρετανική έρευνα του
Πανεπιστηµίου του Μέριλαντ σε 1.000 φοιτητές από 10 χώρες, οι νέοι είναι
απολύτως εξαρτηµένοι από τις ηλεκτρονικές συσκευές. Άγχος, εκνευρισµός,
ανασφάλεια, νευρικότητα, πανικός, θυµός, κατάθλιψη, είναι µερικές από
τις λέξεις που χρησιµοποίησαν όταν τους ζητήθηκε να ζήσουν χωρίς κινητό ή
άλλη ηλεκτρονική συσκευή για 24 ώρες. Το 50% µάλιστα αυτών δεν τα
κατάφερε και χρησιµοποίησε κάποια από αυτές πριν την συµπλήρωση του
24ωρου, δηλώνοντας ότι υποφέρει!
Άκρως ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι,
σύµφωνα µε τα στοιχεία, τα παιδιά µε εξάρτηση δείχνουν να αποκτούν µια
κακώς εννοούµενη «άνεση» µε το Διαδίκτυο, καταργώντας όρια και
παρουσιάζοντας συµπεριφορές υψηλού κινδύνου. «Τα παιδιά µε εξάρτηση
είναι πολύ πιθανό να χρησιµοποιούν υλικό µε σεξουαλικό περιεχόµενο ή να
τζογάρουν συχνότερα από τα υπόλοιπα, αλλά και να δεχτούν να συναντήσουν
κάποιον άγνωστο, που γνώρισαν online, ή να δώσουν προσωπικά στοιχεία,
χωρίς καµιά αίσθηση κινδύνου».
Κέντρα που µπορούν να βοηθήσουν
- Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.), της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστηµίου Αθηνών στο Νοσοκοµείο Παίδων «Παν. & Αγλ. Κυριακού», 10 π.µ.- 2 µ.µ. τηλ. 210-7710824. Δέχεται παιδιά και εφήβους µέχρι 18 ετών.
- Τµήµα Παθολογικής Χρήσης Διαδικτύου Ενηλίκων, Μονάδα Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ, ΨΝΑ, 9.00 π.µ.-8.00 µ.µ., Βουρνάζου 37 Αµπελόκηποι, τηλ. 210-6448003, 210-6448980, email: net18ano@gmail.com. Όριο ηλικίας αποδοχής τα 18 έτη.
- ΚΕΘΕΑ ΠΛΕΥΣΗ, Τµήµα Συµβουλευτικής για εφήβους και νεαρούς ενήλικες για τη προβληµατική χρήση του Διαδικτύου, Mαγνησίας 25, τηλ. 210- 8218883, 9.00 π.µ.- 5 µ.µ., email: info@kethea-plefsi.gr. Δέχεται εφήβους και αναδυόµενους ενήλικες, όχι µεγαλύτερους των 24 ετών.
- Ειδικό ιατρείο, Ψυχιατρική Κλινική Παιδιών και Εφήβων, Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Θεσσαλονίκης, Πέµπτη 9 π.µ.- 2 µµ, τηλ. 2310 892.417. Δέχεται παιδιά και εφήβους έως 18 ετών.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου