Υπάρχει ο τέλειος γάμος, η απόλυτα αρμονική σχέση; Ακόμη κι αν το θέλουμε πολύ και δεν σταματάμε να το ονειρευόμαστε, μάλλον όχι. Οι σχέσεις έχουν ωραίες και άσχημες στιγμές, φέρνουν άλλοτε απέραντη ευτυχία και άλλοτε αβάσταχτη δυστυχία, και ζώντας τις κάνουμε λάθη, μαθαίνουμε, τρώμε τα μούτρα μας. Κάποια από αυτά τα λάθη αποβαίνουν μοιραία για τις σχέσεις, αν δεν καταφέρουμε να τα αναγνωρίσουμε, να τα παραδεχτούμε και να σταματήσουμε να τα επαναλαμβάνουμε εσαεί. Συνταγές αποτυχίας
Ο Λέων Τολστόι, στην «Άννα Καρένινα», έγραφε ότι «Η εξωτερική μορφή με την οποία συνήθως εκτυλίσσεται η λεγόμενη ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή είναι παντού η ίδια, ενώ αντίθετα η δυστυχισμένη διαδραματίζεται σε κάθε περίπτωση με ιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο». Πόσο μπορούμε να συμφωνήσουμε σε αυτό; Κάθε ζευγάρι έχει, αναμφίβολα, τη δική του ιστορία που είναι με κάποιον τρόπο μοναδική κι ανεπανάληπτη. Παρ’ όλα αυτά, όμως, πολλοί από τους ειδικούς που ασχολούνται με ζευγάρια που βρίσκονται σε κρίση, ψυχολόγοι, οικογενειακοί θεραπευτές, σεξολόγοι, όταν μιλούν για τις πιο συχνές και τις πιο επιζήμιες αιτίες που οδηγούν τα ζευγάρια στα πρόθυρα του χωρισμού, μοιάζουν να συμφωνούν ότι υπάρχουν κάποιες αιτίες αποτυχίας οι οποίες είναι κοινές και επαναλαμβάνονται.
Το ενδιαφέρον είναι ότι αρκετές από αυτές τις αιτίες έχουν να κάνουν με πεποιθήσεις και αντιλήψεις σχετικά με την «ιδανική σχέση», οι οποίες, αν και σπάνια επιβεβαιώνονται, ωστόσο δύσκολα εγκαταλείπονται για να δώσουν τη θέση τους σε άλλες, περισσότερο ρεαλιστικές και βιώσιμες.
Όταν οι δυο γίνονται ένα
Τα ζευγάρια αυτά, που είναι σαν «μία ψυχή σε δύο σώματα», μοιάζουν κατ’ αρχάς ικανά να καλύψουν όλες τις ανάγκες τους:
Ο ένας είναι τα πάντα για τον άλλον, σύζυγος, εραστής, φίλος, γονιός, παιδί. Η συγχώνευση δημιουργεί την (ψευδ-)αίσθηση ασφάλειας και προστασίας από το «σκληρό» έξω κόσμο. Δυστυχώς, όμως, αυτό συνήθως δεν κρατά για πάντα. Ο ερχομός ενός παιδιού, οι αναπόφευκτες αλλαγές που φέρνει η ζωή, κλονίζουν την πολύ εύθραυστη ισορροπία αυτής της σφιχτής συνύπαρξης που δεν είναι καθόλου προετοιμασμένη για αλλαγές και παρεμβολές τρίτων. Άλλοτε πάλι, ο ένας από τους δύο αρχίζει κάποια στιγμή να αισθάνεται πλήξη, πίεση, ασφυξία. Τότε αρχίζει η κρίση, συχνά μάλιστα σε αυτά τα ζευγάρια με καταστροφικές συνέπειες.
Η σχέση <<δεκανίκι>>
Σίγουρα μια καλή συντροφική σχέση έχει και θεραπευτικές ιδιότητες, αλλά δεν είναι ούτε πανίσχυρη ούτε ικανή να στηρίξει μόνη της κάθε πρόβλημα. Όταν ο ένας αρχίζει να σηκώνει πολύ μεγαλύτερο βάρος ευθύνης για το πρόβλημα του άλλου από ό,τι του αναλογεί («Εγώ θα σε κάνω να το ξεπεράσεις») και ο άλλος αισθάνεται υποχρεωμένος να γίνει καλά («Του/της το χρωστάω»), η σχέση εξάρτησης που δημιουργείται οδηγεί σχεδόν πάντα σε αδιέξοδο.
Σαν δυο ξένοι
Πολλά ζευγάρια καταφέρνουν πράγματι στην αρχή της σχέσης τους, όταν είναι πολύ ερωτευμένα, όταν υπάρχει ακόμη ταύτιση απόψεων και επιθυμιών, να επικοινωνούν χωρίς να μιλάνε πολύ. Αυτό είναι πολύ ωραίο κι εύκολα τείνει κανείς να πιστέψει ότι μπορεί με το ένστικτό του να καταλαβαίνει τα πάντα για τον άλλον. Πρόκειται όμως για πλάνη, γιατί αυτό που καταλαβαίνουμε αντιστοιχεί μόνο στην εικόνα που έχουμε για τον άλλον όταν, ερωτευμένοι, τον «βλέπουμε με τα μάτια της ψυχής» (που σημαίνει, μεταξύ άλλων, όπως θα θέλαμε να είναι). Χωρίς λόγια και επικοινωνία δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τον άλλον όπως πραγματικά είναι, κι έτσι κάποτε φτάνει η στιγμή που νιώθουμε σαν δυο ξένοι που ζουν παράλληλες ζωές χωρίς να έχουν μάθει πώς να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον.
Εξιδανικεύοντας τη σχέση
Η παθητικότητα, η πεποίθηση ότι όλα πρέπει ή να πηγαίνουν καλά χωρίς προσπάθεια ή αλλιώς δεν έχει νόημα, χαρακτηρίζουν πολλές σχέσεις, νέων κυρίως ζευγαριών. Πρόκειται για ένα μοιραίο συνδυασμό εξιδανίκευσης των ερωτικών σχέσεων («Αφού αγαπιόμαστε, θα είμαστε για πάντα ευτυχισμένοι») και «τεμπελιάς» («Στο γάμο μου δεν θέλω προβλήματα»), που βέβαια δεν είναι η καλύτερη προϋπόθεση για να αντεπεξέλθει κανείς στις δυσκολίες που αναπόφευκτα παρουσιάζονται σε κάθε σχέση, ειδικά όταν είναι μακροχρόνια.
Γιατί να μην είμαστε ίδιοι;
Μπορεί ο σύντροφός μας να είναι ακριβές αντίτυπο του εαυτού μας; Όχι! Κι όμως, συχνά μας πειράζει που δεν είναι. Το γεγονός ότι αυτός με τον οποίο μοιραζόμαστε τη ζωή μας δεν έχει τις ίδιες συνήθειες, αντιδράσεις, και δεν του αρέσουν τα ίδια πράγματα δεν το αποδεχόμαστε εύκολα. Αντίθετα, θυμώνουμε πολύ και προσπαθούμε πεισματικά να τον «φέρουμε με τα νερά μας», αντί να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε πού βρίσκονται οι διαφορές και να τις γεφυρώσουμε, ανακαλύπτοντας δρόμους που ικανοποιούν και τους δύο. Εντέλει, η σχέση μετατρέπεται σε πεδίο μάχης ή σε αίθουσα δικαστηρίου.
Χωρίς όνειρα για το μέλλον
Το να σκέφτεσαι το κοινό μέλλον στη σχέση δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη να κάνεις σχέδια, για σπίτια, ταξίδια ή συγκλονιστικές δραστηριότητες. Ουσιαστικά πρόκειται για τη βαθιά επικοινωνία πάνω στην ίδια τη σχέση, που περιλαμβάνει ασφαλώς και την προβολή στο μέλλον: «Πώς μας φανταζόμαστε σε 2, 5 ή 10 χρόνια από τώρα; Τι περιμένουμε, τι φοβόμαστε;». Πολλά ζευγάρια, όταν έρθει η πρώτη κρίση «Και τώρα τι;», προχωρούν στο επόμενο βήμα: Παντρεύονται, κάνουν παιδιά, αγοράζουν σπίτι. Όταν όμως όλα αυτά θα έχουν πραγματοποιηθεί, αν δεν έχουν αναρωτηθεί ποτέ από κοινού για το μέλλον της σχέσης τους, παραμονεύει το κενό στη γωνία.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου