Σε νέες αποκαλύψεις προέβησαν, μετά την εμφάνιση της μορφής της
Περσεφόνης στο μοναδικό ψηφιδωτό του τάφου της Αμφίπολης, η γενική
γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, και η επικεφαλής των
ανασκαφικών εργασιών, Κατερίνα Περιστέρη.
Στην τακτική ενημέρωση των εκπροσώπων του Τύπου που έγινε από
την Αννα Παναγιωταρέα και τις κ. κ. Μενδώνη και Περιστέρη, η γενική γραμματέας
του υπουργείου Πολιτισμού τόνισε ότι η σκηνή της αρπαγής της Περσεφόνης
«δείχνει» στους αρχαιολόγους πως ο μυστηριώδης ένοικος του τάφου είναι
μέλος της μακεδονικής βασιλικής οικογένειας.
«Βρίσκουμε την σκηνή της αρπαγής της Περσεφόνης στην τοιχογραφία
του λεγόμενου τάφου της Περσεφόνης, στο βασιλικό νεκροταφείο των Αιγών.
Έχουμε και δεύτερη απεικόνιση με τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη, σε
σκηνή ιερού γάμου, στο ερεισίνωτο του μαρμάρινου θρόνου, στον τάφο της
Ευρυδίκης, μητέρας του Φιλίππου, στις Αιγές. Οι σκηνές αυτές
συνδέονται με τις λατρείες του κάτω κόσμου, με την Ορφική λατρεία-
κάθοδος στον Άδη-καθώς και με τις διονυσιακές τελετές. Ο εκάστοτε
επικεφαλής του οίκου των Μακεδόνων ήταν ο αρχιερέας αυτών των λατρειών.
Σας θυμίζω την πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Κέντρου Έρευνας
Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» για τα κατάλοιπα της μάσκας που βρέθηκαν
στα κατάλοιπα των οστών του Φιλίππου. Σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν η
μάσκα, την οποία φορούσε ο Φίλιππος στις ορφικές τελετές. Επομένως, η
παράσταση στην περίπτωσή μας έχει συμβολική σημασία, η οποία μπορεί να
δηλώνει κάποια σχέση του "ενοίκου" του τάφου με τον μακεδονικό οίκο. Ο
πολιτικός συμβολισμός είναι πολύ ισχυρός σε όλες τις εποχές» δήλωσε χαρακτηριστικά η Λίνα Μενδώνη.
Περιστέρη: Μοναδικό στο είδος του το ψηφιδωτό
Εξάλλου, η προϊσταμένη της ΚΗ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών
Αρχαιοτήτων και επικεφαλής της ανασκαφής στον τύμβο Καστά της Αρχαίας
Αμφίπολης Κατερίνα Περιστέρη δήλωσε:
«Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που βρήκαμε έναν τέτοιο
καταπληκτικό τάφο, ένα πραγματικά απίθανο ταφικό συγκρότημα, και ακόμα
πιο πολύ περήφανοι και χαρούμενοι που έχουμε βρει ένα ψηφιδωτό, το οποίο
είναι μοναδικό στο είδος του και ταυτίζεται και χρονολογείται στο
τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα, με μια παράσταση μοναδική, με τον
Ερμή Ψυχοπομπό, τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη που πραγματικά είναι έργο
μεγάλου καλλιτέχνη και σίγουρα αυτός είναι ένας τάφος κάποιας πολύ
σημαντικής προσωπικότητας».
Αναλυτικά οι δηλώσεις :
Ερώτηση: Ποια σχέση μπορεί να έχει η αρπαγή της Περσεφόνης με το συγκεκριμένο μνημείο;
Κ. Περιστέρη: Η αρπαγή είναι ένα καθαρά ταφικό θέμα. Έχουμε ένα ακόμη δείγμα χρονολόγησης του τάφου: Τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα .π.Χ.
Ερώτηση: Ποια σχέση μπορεί να υπάρχει στην αναπαράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης με τη δυναστεία των Τημενιδών.
Λ. Μενδώνη: Βρίσκουμε την σκηνή της αρπαγής της
Περσεφόνης στην τοιχογραφία του λεγόμενου τάφου της Περσεφόνης, στο
βασιλικό νεκροταφείο των Αιγών. Έχουμε και δεύτερη απεικόνιση με τον
Πλούτωνα και την Περσεφόνη, σε σκηνή ιερού γάμου, στο ερεισίνωτο του
μαρμάρινου θρόνου, στον τάφο της Ευρυδίκης, μητέρας του Φιλίππου, στις
Αιγές. Οι σκηνές αυτές συνδέονται με τις λατρείες του κάτω
κόσμου, με την Ορφική λατρεία- κάθοδος στον Άδη-καθώς και με τις
διονυσιακές τελετές. Ο εκάστοτε επικεφαλής του οίκου των Μακεδόνων ήταν ο
αρχιερέας αυτών των λατρειών. Σας θυμίζω την πρόσφατη έρευνα
του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» για τα
κατάλοιπα της μάσκας που βρέθηκαν στα κατάλοιπα των οστών του Φιλίππου.
Σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν η μάσκα, την οποία φορούσε ο Φίλιππος στις
ορφικές τελετές. Επομένως, η παράσταση στην περίπτωσή μας έχει
συμβολική σημασία, η οποία μπορεί να δηλώνει κάποια σχέση του "ενοίκου"
του τάφου με τον μακεδονικό οίκο. Ο πολιτικός συμβολισμός είναι πολύ
ισχυρός σε όλες τις εποχές.
Ερώτηση: Μπορούμε από την παράσταση να βγάλουμε συμπέρασμα για το φύλο του νεκρού.
Κ. Περιστέρη: Όχι δεν μπορούμε
Ερώτηση: Μετά το ψηφιδωτό βρισκόμαστε στην μαρμάρινη
θύρα, πριν από τον κυρίως θάλαμο. Ένα τέτοιο ψηφιδωτό μας προϊδεάζει
για το πόσο σημαντικός είναι ο νεκρός;
Κ. Περιστέρη: Χωρίς αμφιβολία ο νεκρός ήταν εξαιρετικά σημαντικός.
Ερώτηση: Πως εξηγείτε το γεγονός ότι δεν έχει βρεθεί ένα κανένα κινητό εύρημα κατά την ανασκαφή;
Κ. Περιστέρη: Έχουμε βρει κινητά, όπως κεραμική,
καρφιά κ.ά. Όμως δεν μπορούμε να τα βάλουμε όλα σ᾽ ένα δελτίο τύπου. Δεν
μπορούμε να πούμε βρέθηκαν όστρακα ή καρφιά. Όλα χρειάζονται συντήρηση
και όλα χρειάζονται μελέτη.
Ερώτηση: Το δημοτικό συμβούλιο Σερρών έβγαλε ψήφισμα να δημιουργηθεί ένα υπερσύγχρονο μουσείο στην Αμφίπολη και ένα στις Σέρρες.
Κ. Περιστέρη: Το θέμα του Μουσείου των Σερρών το ψάχνουμε από το 2004.
Λ. Μενδώνη: Τα ευρήματα από τις ανασκαφές που
γίνονται εδώ, προφανώς θα μείνουν εδώ. Αυτή η συζήτηση είναι
παραπληροφόρηση. Ουδέποτε ετέθη θέμα μετακίνησης ευρήματος, οπουδήποτε
αλλού, όχι μόνον από την Αμφίπολη, αλλά από οποιοδήποτε σημείο της
χώρας. Η πολιτική του Υπουργείου είναι, όπου είναι δυνατόν να
επιστρέφονται ευρήματα- ακόμη και από παλαιότερες ανασκαφές- στον τόπο
που έχουν βρεθεί. Δεν υπάρχει ανασκαφικό εύρημα, που να απομακρύνεται
από τον τόπο του. Ομολογώ πώς δεν καταλαβαίνω πώς ξεκίνησε και γιατί
γίνεται μια τέτοια συζήτηση. Αυτά είναι εκ του πονηρού.
Ερώτηση: Υπάρχει τέταρτος θάλαμος ή κρύπτη;
Κ. Περιστέρη: Είμαστε αρκετά ψηλά. Υποθέσεις μπορεί να γίνουν. Θα έχουμε εικόνα μετά την ανασκαφή του τρίτου χώρου.
Ερώτηση: Είπατε για την Περσεφόνη στο βασιλικό νεκροταφείο. Μπορούμε να πούμε ότι είναι βασιλικός τάφος;
Κ. Περιστέρη: Είναι νωρίς. Δεν μπορούμε να πούμε
τίποτε αν δεν τελειώσει η ανασκαφή. Είναι πολύ σημαντικός. Η
σημαντικότητα του μνημείου ανεβαίνει και με το ψηφιδωτό που πρώτη φορά
απαντάται σε ταφικό μνημείο.
Περιστέρη: Η φθορά στο κέντρο του ψηφιδωτού δεν είνα φυσική
Ερώτηση: Η φθορά στο κέντρο του ψηφιδωτού από τι προήλθε; Από φθορά; Από τυμβωρυχία;
Απάντηση: Όχι δεν υπάρχει λογική. Φαίνεται όμως ότι δεν είναι φυσική φθορά.
Ερώτηση: Η υπόθεση ότι οι επιχώσεις -όπως λέγατε αρχικά- ότι είχαν μπει με την κατασκευή του μνημείου, ισχύει ακόμη;
Κ. Περιστέρη: Να προχωρήσουμε στην ανασκαφή και θα έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα.
Ερώτηση: Συνάδελφοί σας, σ' ένα κείμενο με 140
υπογραφές, σχολιάζουν ότι ποινικοποιήσατε επιστήμονες που έχουν
εκφράσει άλλη επιστημονική άποψη για την ανασκαφή .
Κ. Περιστέρη: Προτιμώ να προχωρεί η ανασκαφή από να ασχολούμαι από διάφορα θέματα τα οποία θεωρώ κακοήθειες.
Ερώτηση: Πόσο χρόνο θα χρειαστείτε ακόμη;
Κ. Περιστέρη: Δεν κτίζουμε σπίτι. Η ανασκαφή μας
οδηγεί. Ότι λέμε είναι σχετικό. Δεν ξέρουμε να σας πούμε ημερομηνίες.
Δεν τρέχουμε, μας οδηγεί η ανασκαφή.
Γεωλόγος πήρε «καρότο» για να σταλεί στην Ελβετία για χρονολόγηση
Ερώτηση: Να μείνουμε στον τρίτο θάλαμο. Πριν από
ένα μήνα ο γεωλόγος πήρε "καρότο" για να σταλεί στην Ελβετία για την
χρονολόγηση του τάφου.
Κ. Περιστέρη: Πήρε δείγματα, αλλά δεν έχουν σταλεί ακόμη. Άλλωστε δεν μπορούμε από αυτά να χρονολογήσομε τον τάφο.
Λ. Μενδώνη: Η ανάλυση των γεωλογικών δειγμάτων είναι
απαραίτητη σε μια σύγχρονη ανασκαφική έρευνα, καθώς είναι απαραίτητη η
γνώση του γεωπεριβάλλοντος του μνημείου. Οι αναλύσεις αυτές θα
επιτρέψουν να γνωρίζομε την ακριβή σύσταση και τον τρόπο δημιουργίας των
γαιών, να χρονολογήσομε τα ιζήματα. Η όποια χρονολόγηση μπορεί να
προκύψει από γεωλογικού τύπου αναλύσεις, οδηγεί και σε χρονολογήσεις
εκατομμυρίων ετών. Είναι εντελώς διαφορετικά τα δεδομένα από την
ιστορική, αρχαιολογική χρονολόγηση.
Μαγεύει η μορφή της Περσεφόνης
Νωρίτερα οι φωτογραφίες που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Πολιτισμού πλημμύρισαν με ενθουσιασμό τους πάντες, καθώς, αποκαλύφθηκε η μορφή της Περσεφόνης δίπλα στον γενειοφόρο αρματηλάτη και τον ψυχοπομπό Ερμή.
Η γυναικεία μορφή φορά λευκό χιτώνα και έχει υψωμένο το αριστερό της
χέρι προς τα πάνω, κάτι που οδηγεί τους αρχαιολόγους στο συμπέρασμα ότι η
σκηνή που αναπαριστά το ψηφιδωτό αποδίδει την αρπαγή της Περσεφόνης από
τον Πλούτωνα. Υπενθυμίζεται πως οι διαστάσεις του ψηφιδωτού είναι 4,5 Χ
3 μέτρα.
Το ψηφιδωτό μετά την αποκάλυψη πλύθηκε με ειδικό τρόπο και έγινε αμέσως επικάλυψη με φύλλα φελιζόλ. Από πάνω μπαίνει ειδικό δάπεδο ώστε να μπορούν οι αρχαιολόγοι να προχωρούν στα ενδότερα του τάφου. Το ψηφιδωτό είναι πανομοιότυπο με τη ζωγραφική αναπαράσταση που είχε αποκαλυφθεί στη Βεργίνα.
Μετά και τη σημερινή αποκάλυψη, αποδεικνύεται ότι ο γενειοφόρος δαφνοστεφανομένος άνδρας είναι ο Πλούτωνας και όχι ο ένοικος του τάφου στην Αμφίπολη. Πανομοιότυπες απεικονίσεις παρουσιάζονται και σε άλλα αρχαιολογικά ευρήματα και είναι γνωστά ως «Η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα».
Το ψηφιδωτό μετά την αποκάλυψη πλύθηκε με ειδικό τρόπο και έγινε αμέσως επικάλυψη με φύλλα φελιζόλ. Από πάνω μπαίνει ειδικό δάπεδο ώστε να μπορούν οι αρχαιολόγοι να προχωρούν στα ενδότερα του τάφου. Το ψηφιδωτό είναι πανομοιότυπο με τη ζωγραφική αναπαράσταση που είχε αποκαλυφθεί στη Βεργίνα.
Μετά και τη σημερινή αποκάλυψη, αποδεικνύεται ότι ο γενειοφόρος δαφνοστεφανομένος άνδρας είναι ο Πλούτωνας και όχι ο ένοικος του τάφου στην Αμφίπολη. Πανομοιότυπες απεικονίσεις παρουσιάζονται και σε άλλα αρχαιολογικά ευρήματα και είναι γνωστά ως «Η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα».
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου