Το έγγραφο Ντάουνερ για τις συγκλίσεις στις διακοινοτικές συνομιλίες 2008-2012 περι επίλυσης του Κυπριακού ζητήματος

Η κωδικοποίηση των συγκλίσεων βαρύνει προφανώς την Ελληνική πλευρά, η οποία προέβη σε νέες μεγάλες υποχωρήσεις. Η Τουρκική πλευρά παρέμεινε άκαμπτη στις αδιάλλακτες θέσεις της.

Ο Τουρκοκυπριακός παράγων δεν έχει από μόνος του καμία αυτονομία. Ακόμη και αν ήθελε, η Άγκυρα δεν θα δίσταζε να επιβάλει τη θέλησή της διά της βίας. Ήδη, με την πολιτική του εποικισμού, η Άγκυρα έχει μετατρέψει σε μειοψηφία τους Τουρκοκυπρίους.

του Περικλή Νεάρχου

Πρέσβυς ε.τ.

Ο ειδικός αντιπρόσωπος για το Κυπριακό του Γ. Γραμματέα του ΟΗΕ Αλεξάντερ Ντάουνερ προχώρησε τελικά στην κωδικοποίηση των συγκλίσεων που σημειώθηκαν στις διακοινοτικές συνομιλίες της περιόδου 2008-2012.

Η Ελληνική πλευρά είχε εγείρει ενστάσεις, φοβούμενη ότι αυτό μπορούσε να πάρει μορφή ενδιάμεσης συμφωνίας, όπως ζητούσε η Τουρκική πλευρά. Τελικά όμως η αντίδραση της κυβερνήσεως ήταν αρκετά χλιαρή, μη θέλοντας να δώσει την εντύπωση ότι υπαναχωρεί από τις θέσεις που είχε υποστηρίξει.

Η σπουδή του Αλεξάντερ Ντάουνερ να δημοσιοποιήσει το έγγραφό του, με το οποίο καταγράφει τις συγκλίσεις, έχει, προφανώς, ως στόχο να δεσμεύσει την Ελληνική πλευρά και να την καθηλώσει στην ίδια πολιτική; Με άλλα λόγια, να «κλειδώσει» τα αποτελέσματα των συνομιλιών ως κεκτημένο.

Αποσκοπεί επίσης στη συντήρηση της δυναμικής των συνομιλιών και στην επαναβεβαίωσή τους, προσβλέποντας στη γρηγορότερη δυνατή επανάληψή τους, σε συνδυασμό με την κρίσιμη σημερινή συγκυρία, στην οποία βρίσκεται η Κύπρος, μετά την απόφαση του Eurogroup. Η τελευταία υπολαμβάνεται κυνικά ως «ευκαιρία»για τη «λύση» του Κυπριακού.

Η κωδικοποίηση των συγκλίσεων βαρύνει προφανώς την Ελληνική πλευρά, η οποία προέβη σε νέες μεγάλες υποχωρήσεις. Η Τουρκική πλευρά παρέμεινε άκαμπτη στις αδιάλλακτες θέσεις της. Αρνήθηκε, μάλιστα, πεισματικά να διαπραγματευθεί θέματα, στα οποία έχει να δώσει, όπως στο εδαφικό. Το παραπέμπει στο τέλος της διαπραγματεύσεως και το συνδέει με πενταμερή διεθνή διάσκεψη των τριών εγγυητριών δυνάμεων και των δύο κοινοτήτων, χωρίς τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το τελευταίο ισοδυναμούσε με κατάλυσή της εκ των προτέρων.

Είναι γνωστό επίσης ότι η Τουρκική πλευρά συνδέει το εδαφικό με το θέμα των εγγυήσεων και τη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στην Κύπρο στο διηνεκές.

Με τους όρους αυτούς, αναρωτιέται κανείς ποιο είναι το νόημα τέτοιων συνομιλιών, που οδηγούν σταδιακά στην κατατριβή του Κυπριακού ως διεθνούς θέματος εισβολής και κατοχής και το παρουσιάζουν ως δήθεν διακοινοτικό θέμα.

Αδιανόητες Υποχωρήσεις της Ελληνικής Πλευράς

Από την ανάγνωση του εγγράφου των συγκλίσεων μένει κανείς κατάπληκτος από τις αδιανόητες υποχωρήσεις στις οποίες προέβη ο πρώην Πρόεδρος Χριστόφιας. Οι τελευταίες αποδεικνύουν, δυστυχώς, ότι η πολιτική του πρώην Κυπρίου Προέδρου στο Κυπριακό δεν ήταν λιγότερο καταστροφική από την πολιτική του στην οικονομία.

Οι υποχωρήσεις του δεν έρχονται για πρώτη φορά στο φως. Έγιναν γνωστές από διαρροές και ενημερώσεις του Εθνικού Συμβουλίου. Μια τελευταία υποχώρηση, έξω από κάθε λογική, αυτή των λεγομένων τεσσάρων Ευρωπαϊκών ελευθεριών, που προσφέρθηκαν γενναιόδωρα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, προς όλους τους κατοίκους και υπηκόους της Τουρκίας, είχε κρατηθεί για μεγάλο διάστημα μυστική. Διέρρευσε όμως μέσω της Τουρκικής πλευράς, που ήθελε να δεσμεύσει και γι’ αυτήν δημοσίως την Ελληνική πλευρά.

Γιατί προέβη σε τέτοιες απαράδεκτες υποχωρήσεις ο προηγούμενος Πρόεδρος και το κόμμα του; Είναι δύσκολο ν’ απαντηθεί με την κοινή λογική το ερώτημα αυτό. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας ιδεολογίστικης και ψευτοδιεθνίστικης πολιτικής, που υπολαμβάνει ως πολιτικές βεβαιότητες τις ιδεοληψίες.

Η ιδεοληψία της «προσεγγίσεως με τους Τουρκοκυπρίους»,ως μόνου δρόμου για τη «λύση» του Κυπριακού, παραβλέπει, με ιδεολογικές παρωπίδες, το γεγονός ότι οι Τουρκοκύπριοι, στους οποίους αναφέρεται, ταυτίζονται πλήρως με το ψευδοκράτος, την κατοχή και την Άγκυρα.

Ο Τουρκοκυπριακός παράγων δεν έχει από μόνος του καμία αυτονομία. Ακόμη και αν ήθελε, η Άγκυρα δεν θα δίσταζε να επιβάλει τη θέληση της διά της βίας. Ήδη, με την πολιτική του εποικισμού, η Άγκυρα έχει μετατρέψει σε μειοψηφία τους Τουρκοκυπρίους.

Ακόμη όμως και με τη λογική αυτή, πώς είναι δυνατόν να γίνεται αποδεκτή η ουσιαστική υποταγή της πλειοψηφίας του 80% στη μειοψηφία του 18% και μέσω αυτής στην Άγκυρα;

Οι περίφημες «συγκλίσεις» στα θέματα εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας κινούνται στο ίδιο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάν και σε ορισμένα σημεία το υπερβαίνουν προς το χειρότερο.

Προβάλλεται ως γενική αρχή η ισότητα των δύο «συνιστώντων κρατών», όπως τα αναφέρει η Τουρκική πλευρά, ή των δύο «ομοσπονδιακών ενοτήτων», όπως τα αναφέρει η Ελληνική πλευρά. Πίσω από τις λεκτικές διαφορές, διαφαίνεται σαφώς, από την έκταση και την ποιότητα των εξουσιών, η Τουρκική διεκδίκηση συνομοσπονδίας και όχι ομοσπονδίας. Το γεγονός αυτό είναι, άλλωστε, ξεκαθαρισμένο για την Τουρκική πλευρά από το 1983, όταν προχώρησε στην ανακήρυξη χωριστού «κράτους».

Προηγουμένως, ο τότε Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς είχε μεριμνήσει, προετοιμάζοντας την ανακήρυξη κράτους, να υποβάλει στην ψευδοβουλή των Κατεχομένων ψήφισμα, με το οποίο η Τουρκική πλευρά εγκατέλειψε επισήμως την ιδέα της διζωνικής ομοσπονδίας που είχε μέχρι τότε ως σημαία.

Η αποδοχή της μέχρι σήμερα στις διακοινοτικές συνομιλίες γίνεται με διφορούμενο τρόπο, ώστε να έχει η Ελληνική πλευρά το πρόσχημα να ισχυρίζεται ότι η υποτιθέμενη κοινή πολιτική βάση, πάνω στην οποία διεξάγονται οι συνομιλίες, είναι η διζωνική ομοσπονδία, την οποία άκριτα και αστόχαστα η Ελληνική πλευρά κατέστησε σημαία.

Καμία απόφαση στην εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία δεν θα μπορεί να λαμβάνεται χωρίς το βέτο της Τουρκικής πλευράς. Υπό την προϋπόθεση αυτή, ακόμη και όταν η περιβόητη «ισότητα» δεν είναι αριθμητική, όπως, π.χ., στον αριθμό των υπουργών, αυτό δεν θα επηρεάζει ουσιαστικά τη λήψη των αποφάσεων και το ισοζύγιο εξουσίας. Προβλέπεται, άλλωστε, «μοιρασιά» η ανάθεση εκ περιτροπής των σημαντικοτέρων υπουργείων σε Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους, όπως, π.χ. των πολύ σημαντικών υπουργείων Οικονομικών και Εσωτερικών.

Σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Εξωτερικών, προβλέπεται η διχοτόμησή του και η δημιουργία ενός «Ομοσπονδιακού Υπουργείου Ευρωπαϊκής Ενώσεως» και ενός «Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εξωτερικών Σχέσεων».Η κάθε κοινότητα θα μπορεί να πάρει μόνο το ένα από τα δύο και θα αλλάζουν εκ περιτροπής. Προβλέπεται να εφαρμοσθεί επίσης το ίδιο σύστημα σ’ όλες τις μεγάλες πρεσβείες και αντιπροσωπείες της χώρας. Σε ό,τι αφορά τον καθορισμό πολιτικής και τον τρόπο λήψεως αποφάσεων, προβλέπεται ένα περίπλοκο σύστημα συναποφάσεως, που καθιστά ουσιαστικά την Κύπρο υποχείρια της Άγκυρας.

Η τελευταία θ’ αποκτούσε στην περίπτωση αυτή, μέσω Κύπρου, παρουσία και φωνή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Γι’ αυτό, λοιπόν, αγωνίσθηκε η Κύπρος για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Για να γίνει μπούμερανγκ για την ίδια η ένταξη και να εισαγάγει την Τουρκία από την πίσω πόρτα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ανεξάρτητα από την έκβαση της δικής της ενταξιακής πορείας;

Για τη νομοθετική εξουσία προβλέπεται, όπως και στο Σχέδιο Ανάν, η δημιουργία Γερουσίας και Βουλής των Αντιπροσώπων. Και στο επίπεδο αυτό, ο έλεγχος της μειοψηφίας είναι απόλυτος, εφόσον ο αριθμός των γερουσιαστών από τις δύο κοινότητες προβλέπεται να είναι ίσος και οι νόμοι να εγκρίνονται και από τα δύο σώματα.

Οι συγκλίσεις στο θέμα της εκλογής Προέδρου καταγράφουν τη νέα υποχώρηση που έκανε η Ελληνική πλευρά, αποδεχόμενη την ιδέα της εκ περιτροπής Προεδρίας, έστω και αν τη συνόδευσε με ορισμένους όρους περιορισμένης συμμετοχής των δύο κοινοτήτων στην εκλογή του Προέδρου και του Αντιπροέδρου.

Οι καταγραφόμενες συγκλίσεις σε όλους τους τομείς και όλα τα επίπεδα εξουσίας διαπνέονται από τις ίδιες «αρχές» της δήθεν «ισότητας», της υποδουλώσεως της πλειοψηφίας και της υπαγωγής της Κύπρου στο γεωστρατηγικό έλεγχο της Άγκυρας, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για το μέλλον του Ελληνισμού της Κύπρου.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ στις 23/05/2013 (Τεύχος 188)